Oorzaak artrose in de hand

Net als de meeste andere gewrichten in het lichaam, zijn de botuiteinden van de vinger- en handgewrichten bedekt met een laagje kraakbeen. Dit zorgt ervoor dat beide botdelen soepel langs elkaar kunnen glijden. Artrose in de hand ontstaat wanneer dit kraakbeenlaagje gaat slijten en het gladde oppervlak ruw en onregelmatig wordt. Deze slijtage is een natuurlijk proces bij het ouder worden. Deze klacht kan ook veroorzaakt worden door langdurige overbelasting van de handgewrichten, letsel aan de handgewrichten of een auto-immuunziekte, zoals reumatoïde artritis (reuma). Bij deze ziekte ziet het immuunsysteem de kraakbeencellen als lichaamsvreemd, waardoor ze aangevallen en beschadigd worden.

 

Symptomen artrose in de hand

 

Stijve en pijnlijke gewrichten zijn de belangrijkste klachten bij handartrose. Bij belasting en kracht zetten, kunnen deze klachten verergeren. Vooral ’s morgens, bij het opstaan, kunnen de gewrichten pijnlijk en stijf aanvoelen. Dit wordt startstijfheid genoemd. Deze klachten nemen meestal binnen een half uur af. Slijtage van het kraakbeen gaat vaak gepaard met ontstekingsreacties van het gewrichtskapsel. Als reactie daarop kan extra botweefsel aangroeien aan de rand van de aangetaste gewrichten. Deze botuitsteeksels zijn vooral in de vingers goed zichtbaar, omdat de vingers er ‘knokerig’ uit gaan zien. Patiënten die lijden aan handartrose kunnen de vingers vaak niet helemaal meer strekken en hebben minder kracht in de vingers.

 

Veroorzaken knakkende knokkels artrose?

Misschien doet u het zelf ook: knakken met de knokkels. Mensen in uw omgeving kunnen zich hier aan storen. Vaak proberen ze u met dit irritante geluid te laten stoppen, door te zeggen dat deze gewoonte artrose kan veroorzaken. Meer dan 25 procent van de mensen knakt regelmatig de knokkels. Die bevredigende plop is afkomstig van piepkleine luchtbelletjes die in de gewrichtsvloeistof aanwezig zijn. Als ze openbreken, maken ze dit geluid. Een arts uit Californië heeft onderzocht of knakkende knokkels inderdaad artrose kunnen veroorzaken. Tientallen jaren deed hij dit trucje met zijn linkerhand. Beide handen bleven echter vrij van artrose. Er is dus blijkbaar geen harde link tussen knakkende knokkels en artrose. Wetenschappelijk onderzoek heeft wel aangetoond, dat deze gewoonte zwellingen kan veroorzaken en de grip kan verzwakken.

Behandeling artrose in de hand

Wat te doen bij artrose in de hand? Helaas is er geen medicijn tegen deze aandoening. De handen warm houden geeft verlichting bij pijn en stijfheid. Door ze bijvoorbeeld regelmatig in warm water te dopen of een warmte pakking (hot pack) in de handen te houden. Paracetamol kan de pijn in de gewrichten verlichten, maar dit is geen echte ontstekingsremmer. Om de ontstekingsprocessen te remmen, zal de arts NSAIDs voorschrijven, zoals diclofenac, ibuprofen of naproxen. Het gebruik daarvan gaat echter vaak gepaard met bijwerkingen, lees goed de bijsluiter. Vloeibare Groenlipmossel, Curcumine of Zwarte bes-blad zijn mogelijke natuurlijke alternatieven. Sommige mensen met artrose hebben baat bij Glucosamine. Deze ingrediënten remmen ook de ontstekingen in de gewrichten, maar dan zonder bijwerkingen. Aan te raden is bij aanschaf van een pot groenlipmossel, zwarte bes-blad of glucosamine om dit een week of 8-10 te gebruiken en vervolgens een zelfde periode te stoppen. Indien u verschil ervaart tussen slikken van een preparaat en niet slikken kunt u door gaan met het gebruik ervan. Indien geen verschil dan zou ik het niet meer gebruiken, uw portemonnee wordt er blij van.

U kunt zelf ook wat doen. Oefeningen. Doel van de oefeningen moet zijn het optimaliseren van uw handspieren. Daarnaast kunt u kijken naar het gebruik van de hand, is die optimaal.

 

Hoe beschermen we de handen

 

Gewrichtsbescherming heeft te maken met het voorkomen of beperken van beschadigingen van spieren, pezen en gewrichten. Het is het met beleid belasten van aangedane gewrichten. Dit is nodig wanneer uw gewrichten irritatie verschijnselen vertonen, maar ook in periodes dat u nauwelijks of geen klachten hebt. Bij personen met artrose klachten zijn de gewrichten kwetsbaarder. Verantwoord gebruik van de gewrichten nu, kan wellicht schade in de toekomst voorkomen. 

Bij gewricht irritatie kunnen de banden rondom het gewricht uitrekken. 

De stabiliteit van het gewricht neemt hierdoor af. Het gewricht is kwetsbaarder door verzwakt kraakbeen, verzwakte spieren en uitgerekte banden. 

Het niet gebruiken van een gewricht is geen juiste gewrichtsbescherming: daardoor worden spieren rondom het gewricht zwakker, de beweeglijkheid van de gewrichten neemt af en stijfheid treedt op. 

Gewrichtsbescherming kunt u toepassen in dagelijkse handelingen zoals huishouden, werk en vrijetijdsbesteding en dient om klachten zoveel mogelijk te verminderen. 

 

Gewrichtsbescherming van de handen

 

De kleine gewrichten van de handen worden vaak zwaar belast bij de dagelijkse handelingen. Het is belangrijk dat u weet hoe u rekening kunt houden met het gebruik van uw handen en polsen. Een ontstoken (geirriteerd) gewricht is stijf, pijnlijk, voelt warm aan en is gezwollen. Door de ontsteking zullen het kapsel en de banden rondom het gewricht wat uitgerekt zijn; het gewricht is hierdoor bij het bewegen een gedeelte van de stabiliteit kwijt. Ook zullen de spieren minder goed functioneren, omdat zij over het gezwollen kapsel en de banden van het gewricht lopen. Ook nadat de acute ontsteking verdwenen is, is de stabiliteit van gewrichten vaak verminderd. 

De gewrichten in de hand en in het polsgewricht zijn vaak gevoelig voor belasting. Bij een actieve ontsteking van de gewrichten van de vingers kan een vingerkootje naar beneden afglijden, waardoor de gewrichtsvlakken niet meer goed op elkaar passen. 

U kunt een meer stabiele stand van het basisgewricht bereiken door bij het gebruik van uw handen het basisgewricht in een licht gebogen stand te houden. Hierdoor zal het eerste vingerkootje minder naar beneden getrokken worden. U kunt dit bereiken door een dik voorwerp vast te pakken in plaats van een dun voorwerp. Denk hierbij aan bestek, door bestek met een dikker handvat vast te pakken zal de grip verbeteren.

Algemene leefregels

·      Wissel rust en activiteit af 

·      Door het inlassen van rustpauzes zorgt u ervoor dat uw lichaam zich weer herstelt, u krijgt hierdoor weer nieuwe energie. Dit voorkomt oververmoeidheid. 

·      Bij regelmatige korte rustpauzes herstelt het lichaam zich beter van vermoeidheid dan bij één lange rustpauze. 

·      Houd rekening met de pijn 

·      Pijn is een waarschuwingssignaal van het lichaam. Bij een actieve ontsteking in een gewricht is de pijn een teken dat u voorzichtiger met het gewricht moet omgaan.

·      Blijf in beweging 

·      Als u niets doet, zult u minder pijnklachten hebben, want u belast uw spieren en uw gewrichten minder. U loopt echter het risico dat u meer klachten krijgt wanneer u na een tijd niets doen weer in actie komt. Ook neemt uw conditie af. Wanneer u gedurende langere tijd weinig of niet beweegt, kunnen uw gewrichten bovendien verstijven. 

·      Voorkom te veel inspanning 

·      Met te veel inspanning wordt bedoeld inspanning die fors boven uw lichamelijke mogelijkheden ligt. U merkt dan achteraf de gevolgen, bijvoorbeeld pijn of vermoeidheid. 

·      Beperk statische belasting. Met statische belasting van de spieren bedoelen we het aanspannen van de spieren zonder dat er beweging te zien is. Een spier die statisch aanspant, is sneller vermoeid dan een spier die beweegt. Een spier die statisch werkt, krijgt namelijk veel minder voedingsstoffen en zuurstof uit het bloed en afvalstoffen hopen zich op in de spier. Wanneer de spieren en de kapsels van het gewricht vermoeid raken, heeft het gewricht minder ondersteuning. Dynamische beweging is ook beter voor het gewricht, met name voor gewrichten die al wat arthrotisch zijn. Voorbeelden van statische belasting zijn: lang staan, telefoneren en schrijven. 

 

Praktische toepassing

 

Praktische toepassing van leefregels en gewrichtsbescherming Het toepassen van de leefregels en gewrichtsbescherming is niet gemakkelijk. Het betekent dat u nieuw gedrag moet aanleren en toepassen in het dagelijks leven, ook wanneer u minder klachten hebt. 

 

 

 

U kunt belasting tijdens de activiteiten op twee manieren verminderen: 

A: door een activiteit op een andere manier te doen 

B: door een hulpmiddel te gebruiken Een andere manier van werken of het gebruiken van hulpmiddelen is raadzaam als de kracht waarmee de gewrichten worden belast groot is, zoals bijvoorbeeld bij wringen of een kraan open en dicht draaien. 

In de volgende paragrafen kunt u lezen hoe u op een andere, minder belastende wijze uw activiteiten kunt uitvoeren. 

 

Toepassen van gewrichtsbescherming

 

1. Gebruik grote gewrichten in plaats van kleine; 

Grote gewrichten zijn de gewrichten van knie, elleboog, schouder of heup; kleine gewrichten zijn de gewrichten in de hand of in de voet. Maak, daar waar mogelijk, gebruik van grote gewrichten in plaats van kleine, omdat kleine gewrichten kwetsbaarder zijn dan grote. Als u toch kleine gewrichten moet gebruiken, verdik dan de handgreep, zodat u minder kracht hoeft te gebruiken. 

Draag een tas aan uw elleboog in plaats van aan uw hand. 

Verdik een pen of verdik handvatten van gereedschap. 

2. Verdeel de belasting over meerdere gewrichten.

Als u meerdere gewrichten tegelijkertijd gebruikt, wordt de belasting over de gewrichten verdeeld, met als gevolg dat een handeling minder kracht kost. 

Pak een voorwerp met uw hele hand in plaats van met de vingertoppen. 

Houd een mok niet met de vingers bij het oor vast, maar pak de mok met beide handen vast, of ondersteun de mok met één hand. 

3. Voorkom éénhandige langdurige belasting. 

Til een koekenpan met twee handen. 

 

4. Zorg voor afwisseling in houding en beperk statische belasting. 

Ga af en toe zitten tijdens het koken. 

 

5. Vermijd krachtgrepen, zoals wringen en het dragen van zware dingen: 

·      knijp een vaatdoek uit; 

·      gebruik een koffer op wieltjes in plaats van een koffer te dragen; 

·      schuif een pan over het aanrecht in plaats van optillen; 

·      indien tillen niet te voorkomen is, dient het gewicht over meerdere gewrichten verdeeld te worden: pak een waterketel bijvoorbeeld met twee handen. 

 

6. Gebruik gewrichten in de meest stabiele stand.

De meest stabiele stand van een gewricht is die stand waarbij de gewrichtsvlakken elkaar over een groot oppervlak raken. 

·      Afwassen met een spons in plaats van een borstel: de pols blijft recht, dit is de meest stabiele stand. 

·      Laat een boodschappentas niet aan uw hand bungelen, maar draag hem voor de buik. 

·      Het oppakken van een fluitketel: met 1 hand en een gebogen pols worden de gewrichten verkeerd belast. Gewrichtsbescherming: de fluitketel wordt opgepakt met 2 handen en rechte polsen. 

Werk zo praktisch mogelijkLet er bij het opbergen van uw spullen op dat u niet onnodig heen en weer moet lopen. 

Zorg dat spullen die u het meest nodig hebt vooraan en binnen handbereik staan. Spullen die u minder vaak gebruikt, zet u achter in de kast en spullen die u nooit gebruikt, ruimt u op of gooit u weg. 

Berg spullen die bij elkaar horen bij elkaar op (bijvoorbeeld ontbijtspullen). 

Stapel niet te veel spullen op in kasten en zet de spullen niet te veel achter elkaar. 

Berg zo veel mogelijk op tussen schouder- en heuphoogte. 

Om praktisch te kunnen werken in de keuken moet de inrichting van de keuken zo zijn als de volgorde van de handelingen bij het koken, dat wil zeggen: koelkast, aanrecht, gootsteen, aanrecht, gasfornuis en afzetvlak zo veel mogelijk achter elkaar gerangschikt. Vereenvoudig de werkzaamheden

Ga na of een activiteit niet eenvoudiger kan, bijvoorbeeld door handelingen achterwege te laten (bijvoorbeeld het grover snijden van groenten, het naspoelen van de vaat, het afdrogen) of de volgorde te veranderen. 

Door het werk te plannen kan veel energie bespaard worden. 

“Wie zijn hoofd gebruikt, hoeft zijn benen minder te gebruiken”. 

Wissel van houding

Lang staan is vermoeiend, wissel daarom staand en zittend werk af. Dit is mogelijk door een keukentafel of werkblad met stoel in de keuken of werkplaats te zetten. 

 

Zorg voor een juiste werkhouding

Zowel de werkhouding als de werkhoogte zijn belangrijk. De werkhoogte is de hoogte waarop de handen bezig zijn, het werkvlak kan lager zijn. Dit kan bij allerlei activiteiten toegepast worden, bijvoorbeeld bij het klussen, computeren of keukenactiviteiten. Werken op de juiste hoogte.  

 

Keukenactiviteiten

Eten koken kan een grote belasting zijn voor uw lichaam. Door het nemen van maatregelen en eventueel het gebruiken van hulpmiddelen kan de belasting verminderd worden. 

 

Voorbeelden hiervan zijn: 

Afzetruimte naast het fornuis, zodat u niet lang hoeft te tillen 

Werkvlakken op één hoogte brengen, zodat u de pannen kunt schuiven 

Een kruk of werkstoel in de keuken, zodat u regelmatig kunt gaan zitten bij het werk 

Beenruimte onder de gootsteen door het gootsteenkastje gedeeltelijk leeg te ruimen 

Tillen en dragen van voorwerpen voorkomen, schuif bijvoorbeeld een ketel over het aanrecht, eventueel met een doekje eronder 

Lichtgewicht keukengerei 

Boodschappen thuis laten bezorgen of in auto laten zetten 

Een ketel niet tillen terwijl u hem vult, maar zet hem in de gootsteen onder de waterstraal 

Een kopje laten staan terwijl u inschenkt 

Schuren van pannen voorkomen, laat ze eerst voorweken 

Geen koud water gebruiken als uw gewrichten ervan verstijven 

Een spons gebruiken in plaats van een aanrechtdoekje om wringen te voorkomen. Er bestaan ook handwringertjes; deze zijn wel duur in aanschaf 

Apparaten en hulpmiddelen gebruiken, die in de handel zijn om het werk te verlichten, zoals keukenmachine, staafmixer, elektrische blikopener, stoffer en blik met verlengde steel, reuma-mes, kaasschaaf met gehoekt handvat, allesopener, dunschiller met breed handvat, afgietdeksel, éénhendelmengkraan, anti-slip materiaal, dienwagen.